Кыргыз Республикасынын Жогорку Сотуна караштуу Сот департаменти cот отурумдарынын аудио-, видео тастыктоо (АВФ) системасын колдонуу жана сот отурумдарынын аудио-, видеотастыктоо материалдарын процесстин катышуучуларына жана алардын өкүлдөрүнө берүү боюнча Нускаманы жаңылады. 2020-жылдын 22-декабрында кол коюлган бул жаңыланган нускамада эмне белгиленген?

Соттук процесстин аудио-видео жазуусу – бул маалыматтын так көчүрмөсү. Кол менен протоколду жаздыруудан айырмаланып, бул тутумда сот процессинин кайсы бир бөлүктөрү жоголуп кетпейт. Эгерде мурун процесстин жүрүшү протоколду кол менен жүргүзгөн сот  отурумунун катчылары тарабынан жазылып келсе, эми соттун бир катар бөлмөлөрүндө АВФ аркылуу кошумча жазуу электрондук маалымат каражаттарында жүргүзүлөт. Ошондой эле, бул тутум катышуучулар тарабынан жасалган кыянаттыктын алдын алат.

Окутууга жооптуу

Соттун кызматкерлери аны колдонууну билбесе, аудио-видео фиксация тутуму толук албетте иштей албайт. Жаңы редакцияда окутууга жооптуу адамдарга байланыштуу түшүнүксүздүктөр алынып салынды. Соттун IT-консультантына АВФ тутуму менен иштөө үчүн жаңы сот отурумдарынын кызматкерлерин окутуу тапшырылды.

Жумалык текшерүү

Жаңы нускамада техникалык тейлөөнүн аткарылышы жана тутумду текшерүү убактысы кеңири баяндалган. Эми соттордун IT-консультанттары АВФ тутумуна жума сайын аудит жүргүзүп турушат, анын жыйынтыгы электрондук журналга жазылып, иштебей калган себептерди четтетүү боюнча иш-аракеттердин алгоритми болот. Мындан тышкары, АВФ тутуму соттун башталышына чейин дагы текшерилет; эгерде ал иштебей турган болсо, ал жөнүндө токтоосуз түрдө сот отурумунун төрагалык кылуучу судьясына билдирилет жана АВФ жазуусу жүргүзүлбөйт.

Жазып баштоо алгоритми

Сот отурумунда АВФ тутумун ишке киргизүү алгоритми кеңири баяндалган. Мисалы, сот отуруму башталганга чейин, катчы АВФ тутумун ишке киргизет: жазуу станциясын күйгүзүп, IT консультанты тарабынан катчы үчүн түзүлгөн колдонуучу атын жана паролду киргизет. Системаларга кирүү үчүн сырсөздү башкаларга берүүгө тыюу салынат. Ишке киргизилгенден кийин, катчы иштөө режимин тандап, сот ишинин деталдарын киргизет, микрофондордун иштөөсүн текшерет, сот өндүрүшүнүн талап кылынган түрүн тандап, сот отурумунун катышуучулары жөнүндө маалыматтарды киргизет.

Иштөө убактысы

Жаңы нускамада тутумдун иштөө убактысы жана протокол даярдоону автоматташтыруу дагы көрсөтүлгөн. Жазуу сот отуруму ачылгандан кийин, төрагалык кылуучу судья АВФ тутумун колдонууну жарыялагандан кийин токтоосуз иштеп баштайт. АВФ сот отурумунун протоколун түзүү процессин автоматташтырууга мүмкүндүк берет, ал үчүн катчы сот отурумунун тутумунда каралган этаптары келгенде керектүү белгилерди коет. Эгерде сот процесси кийинкиге жылдырылса, тыныгуу жарыяланса же судья кеңешүү бөлмөсүндө болсо, анда жазуу убактылуу токтотулат.

Протоколдоо

Жаңы Нускама АВФ жазуусу токтогондон кийин катчынын аны сактоо функциясын жөнгө салат. АВФ жазуулары жана протокол соттун сервердик жабдыктарында автоматтык түрдө сакталат, андан кийин сот тутумунун серверлерине көчүрүлөт. АВФ тутуму жазылган жана белгиленген маалыматтарга таянып сот отурумунун протоколунун тексттик шаблонун автоматтык түрдө даярдайт. Андан кийин катчы АВФ жазууларын улам токтотуп  угуу аркылуу сот отурумунун толук протоколун даярдайт. Катчы протоколдун тексттик бөлүгүн гана өзгөртө алат, ал эми АВФ жазуулары өзгөрүүсүз калат.

Нускаманын толук нускасы менен Кыргыз Республикасынын Жогорку Сотуна караштуу Сот департаментинин сайтынан таанышууга болот.

Бул басылма Америка Кошмо Штаттарынын Эл аралык өнүктүрүү боюнча агенттиги (USAID) аркылуу Америка элинин жардамы менен ишке ашырылды. Басылманын мазмуну үчүн IDLO жооптуу жана ал USAID же Америка Кошмо Штаттарынын өкмөтүнүн көз карашын сөзсүз түрдө чагылдыруусу шарт эмес.