Кыргызстандын сотторунда киргизилген аудио-видео жазуулар сотто катышуучулар тарабынан болгон бузууларды гана азайтпастан, күбөлөр менен шектүүлөрдү алыстан суракка алууга, аларды ташып келүүдөгү чыгымдарды азайтууга, жана сот өндүрүшүнүн ыкчам, жеткиликтүү жана ыңгайлуу болуусуна мүмкүнчүлүк берет.

Ушул жылдын 15-февралында Бишкектеги Свердлов райондук сотунда аудио-видеофиксацияга арналган журналисттер үчүн атайын пресс-тур өттү. Алыскы аралыктагы райондук жана облустук соттор аудио-видео жазуу аркылуу байланышуу мүмкүнчүлүгү жана бул системанын ишенимдүүлүгү менен артыкчылыктары тууралуу айтылды.

Мындай протоколдоонун негизги максаты – сот процесстеринде тараптар тарабынан укук бузууларды алдын алуу, ошондой эле сот отурумунун протоколунун толуктугун камсыз кылуу.

Учурда бул система 73 сотто тесттик режимде иштеп жатат, ал эми ушул жылдын аягына чейин бардык 72 жергиликтүү соттордогу 159 бөлмө бул мүмкүнчүлүк менен камсыз болот.

Пресс-турду Кыргыз Республикасынын Жогорку сотунун алдындагы Сот департаменти уюштурду. USAID-IDLO “Ишенимдүү сот” долбоору бул системаны жаратууда жана ишаракетти өткөрүүгө көмөк көрсөттү.

Өнүгүү укугу боюнча эл аралык уюм (IDLO) репортер/SMM , оператор-монтажер, анимациялык ролик даярдоочу жана фотографтарга конкурс жарыялайт. Төмөндө жарнамалар расмий тилде.

Онлайн-репортер и SMM в одном лице

Требования:

  • Опыт работы по написанию новостных материалов;
  • Опыт ведения корпоративных страниц в социальных сетях;
  • Умение работать в сжатые временные сроки;
  • Коммуникабельность, организованность, с отличными навыками самостоятельной и командной работы;
  • Умение писать грамотно, соблюдая грамматические, стилистические и орфографические нормы русского языка.

Обязанности:

  • Написание новостных материалов с мероприятий на русском языке от 2 до 10 раз в месяц (итого от 0.5 до 2.5 рабочих дней в месяц);
  • Написание других видов материалов и/или транскрибирование материалов – 10 материалов в месяц (итого от 5 до 10 рабочих дней в месяц);
  • Введение социальных сетей (по 2 официальных аккаунта в Facebook, Instagram): повышение базы подписчиков через публикацию и распространение постов (4 рабочих часа в неделю, итого 2 рабочих дня в месяц);
  • Предоставление от трех до пяти коротких новостных материалов с мероприятия, согласованного с заказчиком, по стандартам онлайн-изданий;
  • Проведение интервью или обобщение материалов для материалов (интервью, мини-аналитика) качественно и добросовестно;
  • Написание сопровождающих и/или уникальных коротких текстов для публикации в социальных сетях (в сопровождение с визуальными элементами: фотографиями, видео) и продвижение этих постов;
  • Соблюдение деловой, журналистской этики и законов КР;
  • Своевременное предоставление готового материала (в срок, обговоренным с заказчиком) и отснятого (сырого) видео материала.
  • Итого, в месяц от 7.5 до 14.5 рабочих дня в месяц.

Заключение контракта:

Индивидуальный контракт с исполнителем, работающим на основе добровольного патента, будет подписан с 1 марта 2019 года по 1 марта 2020. Оплата будет производиться по факту предоставленных услуг раз в месяц после подписания акта выполненных работ.

Резюме, портфолио (список предыдущих работ с гиперссылкой) и стоимость услуг (за рабочий день) присылайте с пометкой «Онлайн-репортер/SMM» до 18:00 вечера 28 февраля 2019 года по адресу: danakermir@gmail.com


Видео-оператор, монтажер

Требования:

  • Опыт работы по съемке и монтажу репортажных съемок;
  • Коммуникабельность, организованность, умение работать в сжатые временные сроки;
  • Умение самостоятельно снимать интервью/мероприятия без посторонней помощи.

Обязанности видео-оператора/монтажера:

  • Контроль за визуальной составляющей кадра (наличие в видео ключевых партнеров, логотипов и пр. по согласованию с коммуникационным отделом);
  • Дополнительный монтаж при необходимости;
  • Своевременная сдача готового материала (в срок, обговоренным с коммуникационным отделом) и отснятого (сырого) видео материала

Видео-оператору/монтажеру предоставляется:

  • Видеокамера (от одной до двух) на съемки по данному контракту,
  • Возможно предоставление монтажного стола (компьютер) в офисе для видеомонтажа съемок по данному контракту,
  • Информация и доступ к мероприятиям и местам, где необходимо производить съемки.
  • Авторские права на видеопродукцию принадлежат IDLO Kyrgyzstan.

Заключение контракта:

Индивидуальный контракт с исполнителем, работающим на основе добровольного патента, будет подписан с Филиалом Международной организации по праву развития в Кыргызской Республике с 15 февраля по 31 декабря 2019 года. Оплата производится по факту предоставленных услуг раз в месяц после подписания акта выполненных работ.

 

Изготовитель анимационных видеороликов

Основная задача:

  • Создание анимационных роликов на основе готового сценария от заказчика

Требования к видеоролику:

  • Тип: Анимационный видеоролик (2D или 3D)
  • Наполнение ролика: Текстовая и графическая анимация (на специальные ролики могут быть предоставлены имеющиеся видеоматериалы);
  • Цель: Трансляция на телевидении и/или распространение в интернете;
  • Длительность: до 1 минуты;
  • Звуковая дорожка: Готовая музыка/мелодия;
  • Голос: При необходимости может потребоваться голосовое (мужское и/или женское) сопровождение ролика;
  • Язык: кыргызский/русский (стоимость за создание ролика на 1 языке предоставьте отдельно, за перевод этого ролика на основе предоставленного текста – отдельно)

Требования:

  • Опыт работы по изготовлению анимационных роликов;
  • Коммуникабельность, организованность, умение работать в сжатые временные сроки;
  • Умение самостоятельного выполнения задач.

Обязанности изготовителя ролика:

  • Контроль за визуальной составляющей кадра (наличие в видео ключевых партнеров, логотипов и пр. по согласованию с заказчиком);
  • Дополнительный монтаж при необходимости;
  • Своевременная сдача готового материала (в срок, обговоренным с коммуникационным отделом) и отснятого (сырого) видео материала.
  • Соблюдение авторских прав на музыку и графические элементы.

Заключение контракта:

Индивидуальный контракт с исполнителем, работающим на основе добровольного патента, будет подписан с 1 апреля по 31 декабря 2019 года с Филиалом Международной организации по праву развития в Кыргызской Республике. Оплата будет производиться по факту предоставленных услуг раз в месяц после подписания акта выполненных работ.

Резюме, портфолио (список предыдущих работ с гиперссылкой на видео) и стоимость услуг (поминутная стоимость изготовления видеороликов с анимацией) с пометкой в теме письма «Создание анимационного ролика» присылайте до 18:00 вечера 28 февраля 2019 года по адресу: amamykeev@idlo.int


Репортажный и портретный фотограф

Филиал Международной организации по праву развития (IDLO) в Кыргызской Республике объявляет конкурс на предоставление услуг фотографа в городе Бишкек, имеющего опыт репортажных и портретных съемок.

  • Фотосъемка мероприятий (от одного до двух часов) или фотосъемка мест или людей в пределах города Бишкек (от 30 минут до двух часов);
  • Обработка от 10 до 30 фотографий с разных ракурсов и плана.

Требования:

  • Опыт репортажных и портретных съемок;
  • Коммуникабельность, организованность, умение работать в сжатые временные сроки;

Обязанности фотографа:

  • Контроль за визуальной составляющей кадра (наличие ключевых партнеров, логотипов и пр. по согласованию с заказчиком);
  • Своевременная сдача готового материала (в срок, обговоренным с заказчиком) и отснятого (сырого) материала.

Фотографу предоставляется:

  • Фотоаппарат (при необходимости) на съемки по данному контракту,
  • Информация и доступ к мероприятиям и местам, где необходимо производить съемки.
  • Авторские права на фотопродукцию принадлежат IDLO Kyrgyzstan.

Заключение контракта:

Индивидуальный контракт с исполнителем, работающим на основе добровольного патента, будет подписан с 1 марта по 31 декабря 2019 года с Филиалом Международной организации по праву развития в Кыргызской Республике. Оплата будет производиться по факту предоставленных услуг раз в месяц после подписания акта выполненных работ.

Резюме, портфолио (список предыдущих работ с гиперссылкой на фотографии) и стоимость услуг (1. Почасовая стоимость репортажных и портретных фотосъемок (включает обработку) со своим фотоаппаратом, 2. Почасовая стоимость репортажных и портретных фотосъемок (включает обработку) с фотоаппаратом заказчика) присылайте до 18:00 вечера 28 февраля 2019 года по адресу: amamykeev@idlo.int .

Үчүнчү DanakerTalks пробация институтуна арналат. Пробация – өтө оор эмес кылмышка баргандарга эркинен ажыратуу жазасы берилбей, соттолгон жаран мөөнөтүн сырттан эле өтөсө болот дегендик. 

Пробация деген эмне? Ал кылмыштардын санын кантип азайтат? Ушул жана башка суроолорго жолугушуудан жооп алыңыз. Спикерлер:

  • Айгуль Катгельдиева, ГСИН;
  • Чолпон Омурканова, ГСИН Коомдук кеңеши;
  • Кайрат Осмоналиев, көзкарандысыз эксперт;
  • Дастан Айжигитов, IDLO кеңешчиси

Дата: 20 февраль, 10.00

Өтө турган жайы: Ибраимов 103, Бизнес центр “Виктори”, Ололохаус

Өнүгүү укугу боюнча эларалык уюм (IDLO) сот системасынын коммуникациялык стратегиясын даярдоо үчүн консультанттардын арасында сынак жарыялайт. Төмөндө расмий тилде жарыя:

Описание:

Судебная система Кыргызской Республики стремится повысить прозрачность, доступность и качество своего взаимодействия с представителями Средств массовой информации, гражданского общества и населения, в связи с чем на данный момент в том числе организованы платформы «ExpertCafé» и Медиа Клуб Верховного суда КР. Учитывая необходимость более широкого взаимодействия и освещения различных независимых субъектов судебной системы и судебных инстанций, в том числе и Верховного суда КР, Конституционной палаты, Совета Судей КР, Совета по отбору судей КР, Дисциплинарной комиссии при Совете судей КР, Судебного департамента, Высшей школы правосудия, объявляется конкурс для разработки единой Коммуникационной стратегии судебной системы Кыргызской Республики.

Задачи включают определение, анализ, обсуждения и разработку Коммуникационной стратегии судебной системы КР иПлана его реализации, содержание которых в том числе включает:

  • Целевые группы и стейкхолдеры;
  • Миссия, цели и задачи;
  • Стратегии коммуникации с целевыми группами и стейкхолдерами;
  • Позиционирование органов судебной власти;
  • Ключевые сообщения для коммуникации с целевыми группами и стейкхолдерами;
  • Ключевые каналы, инструменты и форматы взаимодействия с целевыми группами и стейкхолдерами;
  • Ключевые каналы, инструменты и форматы внутренней коммуникации между ответственными за связи с общественностью лицами и отделами судебных органов;
  • План по реализации Коммуникационной стратегии;
  • Предварительный бюджет реализации Коммуникационной стратегии.

Требования:

  • Опыт разработки Коммуникационных стратегий проектов, государственных органов или международных проектов;
  • Владение русским, кыргызским, и желательно английским языками;
  • Понимание потребностей медиа-сообщества, СМИ и гражданского общества;
  • Понимание работы судебных органов и судебной деятельности;
  • Коммуникабельность, организованность, умение работать в сжатые временные сроки;
  • Умение самостоятельно выполнять работу.

Обязанности консультанта/консультантов:

  • Своевременная сдача черновых материалов, внесение изменений на основе предложений заказчика и партнеров, своевременная сдача итогового документа;
  • Обязательное участие на встречах межведомственной Рабочей группы по разработке Коммуникационной стратегии судебных органов КР, что может включать модерирование, презентации и обсуждения;
  • Индивидуальные и групповые встречи для разработки черновика и обсуждения вариантов стратегии и плана его реализации;
  • Соблюдение правил и внутренней политики Международной организации по праву развития и судебных органов Кыргызской Республики.

Консультанту/консультантам предоставляется:

  • Соответствующие первичные материалы, необходимые для разработки Коммуникационной стратегии и плана его реализации;
  • Доступ ко встречам Рабочей группы по разработке Коммуникационной стратегии судебной системы, а также необходимая контактная информация для организации встреч;
  • Помещения для встреч в органах судебной власти;

Заключение контракта:

Контракт на оказание услуг с исполнителем будет подписан с Филиалом Международной организации по праву развития (IDLO) в Кыргызской Республике после утверждения Рабочей группы руководством судебных органов (предварительно: с 1 марта по 15 апреля 2019 года). Оплата производится по факту предоставленных услуг раз после подписания акта выполненных работ.

Резюме, портфолио (список и примеры предыдущих работ) и стоимость услуг (1. Стоимость услуг на 1 рабочий день или стоимость услуг в целом на выполнение всех задач) с пометкой в теме письма «Разработка коммуникационной стратегии судебных органов» присылайте до 18:00 вечера 28 февраля 2019 года по адресу: amamykeev@idlo.int.

Кол салуу боюнча айыпталып жаткан К., күбөлөрдү коркуптуп мурда берген көрсөтмөлөрүн өзгөрткулөө деп кыстоо көргөзүп жатканындыгын тергөөчү тергөө убагында тактады. Мындай учурда айыпталуучуга карата кандай жаза колдонуш керек? Берилген жазага кандай негиз бар? Ушул жана ушул сыяктуу жаза иштерин судьялар «Кыргыз Республикасынын жазык мыйзамынын новеллалары» деген темадагы үч күндүк окуу семинардын учурунда карап талкуулоодо.

2019 жылдын 1 январынан баштап Кыргызстанда жаңы Жаза мыйзамы күчүнө кирет. Ал мыйзам бир топ маанилүү өзгөртүүлөрдү камтыйт.

«Судьяларга болгон окуу семинардын максатты бул жазык мыйзамдарынын новеллалары менен тааныштыруу, практикада бирдиктүү укук түшүнүү жана укук колдонууга жетишүү жана келечекте сот адилеттигин жүргүзүүдө бирдиктүү сот практикасын иштеп чыгуу болуп саналат», – дейт Жогорку соттун маалымат кызматы.

Жергиликтүү соттордунун судьялары үчүн Бишкек жана Ош шаарларында сегиз семинар өткөрүлүп, анын негизинде 280 судьяларды окутуу пландаштырылган.

Жогорку сотунун төрайымы Гульбара Калиева судьяларды ачык документтерди колдонуп өз алдынча билимин жана түшүнүүдөрүн жогортууга үндөдү.

Семинарга улуттук тренер катары чакырылган КР Жогорку сотунун судьясы Жаныл Мамбеталынын айтымында, теория түрүндөө берилип жаткан билим практикада жүзүндөө колдонуусунун өзгөчөлүгү же кыйынчылыгы болоорун айты.

«Бирок биз ага карабастан жаңы Жаза мыйзамын ишке ашырууга милдетүбүз. Бул мыйзам көп прогрессивдү өзгөрүлөөрдү алып келип жатат», – дейт Жаңыл Мамбеталы.

Иш-чара Кыргыз Республикасынын Жогорку сотуна караштуу Сот адилеттигинин жогорку мектеби тарабынан Америка Кошмо Штаттарынын Өкмөтүнүн техникалык колдоосунда жана Укукту өнүктүрүү боюнча эл аралык уюмунун филиалы (IDLO) менен биргеликте уюштурулду.

Кыргыз Республикасынын Президенти Сооронбай Жээнбеков «сот-укуктук реформаны ишке ашырууну саботаж кылган ведомстволордун жетекчилеринин жоопкерчилиги катуу каралат» деп 18-октябрда сот-укуктук реформаны ишке ашыруу маселелери боюнча кеңешменин жыйынында айтканын анын маалымат кызматы билдирди.

Мамлекет башчысы эске салгандай, 2018-жылдын май айында Сот реформасы боюнча кеңештин жыйынында сот-укуктук реформаны тез арада ишке ашыруу маселеси коюлуп, мамлекеттик органдарга тиешелүү тапшырмалар берилген.

«Сот-укуктук реформасы ишке ашмайынча, мамлекет өнүгө албайт. Кыргызстандыктардын пикири боюнча, сот жана укук коргоо органдары эң коррупциялашкан органдар болуп саналат. Биз мындай абалды толугу менен өзгөртүшүбүз керек. Сот-укуктук реформа качан ишке ашат деп эл күтүп жатат, биз жарандардын мүдөөсүн жана ишенимин акташыбыз зарыл. Тилекке каршы, айрым мамлекеттик органдар эч кандай өзгөрүүлөр болбойт, баары мурдагыдай эле калат деп ойлоп жатышат. Андай болбойт, талаптар күчөйт. Алдыга коюлган маселенин баарын ишке ашырмайынча, тынч уктайм деп ойлобогула», — деп белгиледи Сооронбай Жээнбеков.

Кеңешмеде Кылмыштардын жана жоруктардын бирдиктүү реестрин, пробация системасын түзүү, сот системасынын жаңы шарттардагы ишке даярдыгы тууралуу маселелер (сот отурумдарынын залдарында аудио жана видеобайкоо жүргүзүү) талкууланды.

Жазаларды аткаруу мамлекеттик кызматынын пробация системасын киргизүүгө болгон начар даярдыгы белгиленип, калган мөөнөттө кемчиликтерди жоюу боюнча тапшырма берилди.

Белгиленгендей, төрт блоктон — арызды бирдиктүү реестрде каттоо, сотко чейинки өндүрүштөгү реестрди каттоо, соттук өндүрүштөгү актыларды каттоо, жазаларды аткаруу ишин каттоодон турган Бирдиктүү реестр толугу менен өз ишин 2019-жылдын 1-январынан башташы керек. Бүгүнкү күндө арыздарды каттоого тиешелүү болгон биринчи блок гана сыноодон өттү.

КР вице-премьер-министри Жеңиш Разаковдун айтымында, Бирдиктүү реестрге этап-этап менен өтүү боюнча системалуу жумуш аткарылып жатат. Жаңы 8 мыйзам, Өкмөттүн 26 токтому кабыл алынышы каралган. Каржылоо маселеси толугу менен чечилди. Бирдиктүү реестрди түзүүгө Башкы прокуратура, ИИМ, УКМК, ЖАМК, ЭККМК, МТБМК жана сот системасы катышууда. Бул система менен иштөө максатында кызматкерлерди окутуу жүрүп жатат.

Жеңиш Разаков 2019-жылдын 1-январынан баштап Бирдиктүү реестрди этап-этап менен киргизүү башталаарын белгиледи. Башкы прокуратура, ИИМ, УКМК, ЭККМК жана Финансы министрлигинин жетекчилери маселелерди ишке ашырууда аткарылып жаткан жумуштар тууралуу маалымат беришти.

Соттук реформанын жүрүшүнө мониторинг жүргүзүүчү эксперттик жумушчу топ Бирдиктүү реестрди түзүүнү ишке ашыруу боюнча өз пикирлерин билдиришип, бул системанын сот-укуктук реформага, укук коргоо органдарындагы коррупция менен күрөшүүгө жана өлкөдөгү кылмыш-укуктук статистиканы түзүүдөгү маанисин белгилешти.

Президент Сооронбай Жээнбеков процессти тездетүү боюнча кошумча чараларды көрүү маселесин койду. 2018-жылдын 1-декабрына чейин бардык тоскоолдуктар жоюлуп, тиешелүү иш башталышы керек, 2019-жылдын 1-январынан баштап, жогоруда аталган бардык органдар Бирдиктүү реестрдин алкагында ишин башташы керек.

Жолугушуунун соңунда Президент Сооронбай Жээнбеков дагы бир жолу министрликтердин жана ведомстволордун жетекчилеринин сот-укуктук реформасын ишке ашыруудагы жеке жоопкерчилигин эске салды.

Кеңешмеге Соттук реформанын жүрүшүнө мониторинг жүргүзүүчү эксперттик жумушчу топтун мүчөлөрү, КР Президентинин Аппаратынын кызматкерлери, тиешелүү мамлекеттик органдардын жетекчилери катышты.

Электрондук сот өндүрүшүнө арналган кезектеги ExpertCafe жолугушуусунан толук видео. Спикерлер:

  • Кыргыз Республикасынын Жогорку сотунун Төрайымы Айнаш Токбаева
  • Кыргыз Республикасынын Жогорку сотунун Төрагасынын кеңешчиси Каныбек Акыев
  • Чуй облусунун Аламүдүн райондук сотунун төрагасы Азамат Узакбаев
  • Укукту өнүктүрүү боюнча эл аралык уюмдун серепчиси Нурлан Дуйшеев
  • Европа Биримдигинин долбоорунун серепчиси Кристоф Копецки

2018-2022-жылдарга карата сот органдарын өнүктүрүү боюнча мамлекеттик максаттуу программасынын долбоору Кыргыз Республикасынын Президентине караштуу Сот реформасы боюнча кеңеш тарабынан жактырылган, жана аны башкы максаты – соттордун натыйжалуулугун, айкындыгын жана көз карандысыздыгын арттыруу болуп саналат. Бул тууралуу Бишкек шаарынын соттор аралык судьясы жана жумушчу топтун мүчөсү Гульжан Есеналиева «11.15 ExpertCafe» тегерек столунда билдирүү жасады.

«Сот бийлигинин көз карандысыздыгы, коомдун ишенимин арттыруу, ачыктыкты камсыз кылуу, инфратүзүмдү заманбап кылуу жана жаңы технологияларды жүзөгө ашыруу аркылуу сот системасынын натыйжалуулугу камсыз болушу мүмкүн, жана ушул пункттардын баары 2017-2022-жылдарга карата Мамлекеттик максаттуу программасында караштырылган», – деп Гульжан Есеналиева белгиледи.

Мамлекеттик программа судьялардын айлык акысын көтөрүүгө багытталган эмес. Бюджет сот аппараттарынын натыйжалуулугун жана алгылыктуулугун жогорулатууга, инфратүзүмдү заманбап кылууга, автоматташтырууга жана процесстердин бардык жерде угуу жана көрүүнү жазууга, электрондук сот адилеттигине багытталган. Есеналиеванын айтымында, бардык сумма республикалык бюджетке карата эсептелген, анткени мындай программаны эл аралык донорлордун эсебинен толтурууга мүмкүн эмес.

Жумушчу топтун мүчөсү жана Чүй областтык соттор аралык сотунун судьясы Нурлан Султаналиев максаттуу программа эл аралык тажрыйбаны эске алуу менен иштелип чыккан жана адилеттүү сот системасын түзүүгө багытталган деп айтып берген.

«Биз көз карандысыз жана адилеттүү сот системасын түзүүгө жол ачкан оптималдуу документти жаратууга аракет кылганбыз. Программанын бардык иш-чаралары сот системасындагы коррупциянын жана коррпуциялдык көрүнүнштөрдүн алдын алуу үчүн иштелип чыккан. Бул сот системасына жана коомго адилеттүү системаны жаратууга жардам берет» – деп Нурлан Султаналиев белгиледи.

Укукту өнүктүрүү боюнча эл аралык уюмдун сот реформасы боюнча кеңешчиси Дастанбай Айжигитовдун пикири боюнча угуу-көрүүнү жазууну жүзөгө ашыруу жана сот менен процесстен тышкары байланышты кыскартуу боюнча программада каралган иш-чаралар буга жетишүүгө жардам берет.

«Бул программа сот системасына копетенттүү кадрларадын келишин жакшыртат жана ММК үчүн сот органдарынын ачыктыгын камсыз кылат. Пландаштырылган жана нагыз бюджеттерди контролдоого жана чыгымдарды көрүүгө болот», – деп Айжигитов белгиледи.

Көз карандысыз эксперт Мадина Давлетбаева электрондук сот адилеттиги жана соттордун көз карандысыздыгын камсыз кылуу боюнча коомчулуктун сунуштары жаңы максаттуу программада чагылдырылыптыр деп ыраазычылыгын билдирди.

«Жакында эле Жогорку соттун сайтынан процесстен тышкаркы кайрылуулар боюнча файлдарды таптым, бөтөн эле кишилер судьянын чечимине таасир этүүгө аракет кылышууда, – деди Давлетбаева, – максаттуу программанын алкагында ачыктык тажрыйбасын толугу менен ишке киргизүүдө сот органдарына басым көрсөтүлүп жатат деген, анын ичинде ММКдагы көп сөздөн да арылса болот».

Программанын алдын ала бюджетинде 12,4 млрд сом караштырылган, ал кийин жагында өкмөт тарабынан түзөтүлөт. Азыр мамлекеттик органдардан жана БӨУлардан өзгөртүүлөрдү киргизүү боюнча сунуштар келип түшүүдө, ал эми аларды өкмөт менен макулдашкандан кийин, Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңеши тарабынан кабыл алынуусу күтүлүүдө.

«2014-2017-жылдарга карата биринчи мамлекеттик максаттуу программанын алкагында эле сот органдарынын бюджеттинин чыгымдалуучу бөлүгүн 2%га чейин бюджетти көтөрүү караштырылган, бирок азыр анын көлөмү 1,15%ды түзөт – деп Гульжан Есеналиева белгиледи – 2021-2022-жылдарга карата системанын тиешелүү деңгээлде иштөөсүн камсыз кылуу үчүн 2%дык каржылоого жетишебиз деп ойлойм».

Стратегиялык документти иштеп чыгууда бийликтин сот, мыйзам чыгаруучу жана аткаруучу бутактарынын өкүлдөрү катышкан, алар сот органдарынын функционалдык анализин, анын ичинде мыйзамдар, кадрлар, социалдык кепилдиктер, коррупциялык көрүнүштөр жана судьяларды жоопкерчиликке тартуу боюнча бардык чөйрөлөр функционалдык анализ жасашкан. 2014-2017-жылдарга карата Биринчи Мамлекеттик максаттуу программа сот бийлигине республикалык бюджеттеги каржылоо үлүшүн 0, 42%дан 1,15%га чейин көтөрүүгө жардам берди. Жогорку соттун аткаруу процессине катыштыгы жарымынан ашуун сот актыларын онлайн жарыялоого, материалдык-техникалык камсыздоону жана сот кадрларын окутууну жакшыртууга жол берди.

«11.15 ExpertCafe» – бул ММК жана со адилеттиги өкүлдөрү үчүн Кыргызстанда сот жана укук коргоо органдарын реформалоо, ынытмакка чакыруу жана укук маданиятын өнүктүрүү боюнча жаңы аянт. Биринчи жолугушуу Бишкекте USAID-IDLOнун «Ишенимдүү сот» долбоорунун алкагында болуп өттү.

Журналисттер сот системасын өнүктүрүү боюнча каржылоо жана мамлекеттик максаттуу программа тууралуу суроолоруна жооп алуусу үчүн сиздерди 5-июнь күнү саат 11:15те, Бишкек шаары, Фатьянов көчөсү, 41 дарегинде жайгашкан (Горький көчөсү менен Лев Толстой көчөсүнүн ортосунда) – Өнүгүү укугу боюнча эл аралык уюмдун (IDLO) офисинде күтөбүз.

Эксперттер: 

  • Гульжан Есеналиева  – Бишкек шаарынын Райондор аралык сотунун судьясы.
  • Нурлан Султаналиев  –  Чүй облусунун Райондор аралык соту
  • Мадина Давлетбаева – Көз карандысыз эксперт
  • Дастанбай Айжигитов – Өнүгүү укугу боюнча эл аралык уюмунун (IDLO) сот реформасы боюнча кеңешчиси.

11:15 ExpertCafé – бул журналисттерге эксперттик пикир алууга, маектешүүгө, сот бийлиги боюнча судьялар жана эксперттер менен байланыштарды түзүүдөгү жаңы аянтча. Программанын расмий эмес бөлүгү кофе жана жеңил фуршет үстүндө эксперттерди жана журналисттерди жакындатат.

25-апрелде ордолуу Астанада кыргыз-казак зыялылары (интеллигенттери) кездешип, эки өлкө арасындагы карым-катнаш боюнча ой бөлүштү. Жыйында Осмонакун Ибраимовдун “Айтматов. Последний писатель империи” деген китебинин бет ачары да болду.

Казак-кыргыз зыялыларынын жолугушуусу жана Казакстандын Улуттук академиясынын китепканасында өткөн жыйында баш кеңсеси Астанада жайгашкан Эл аралык түрк академиясынын жооптуу кызматкери Кадыралы Коңкобаев айткандай, ушинтип доорубуздун даркан калемгеринин 90 жылдыгына арналган “Айтматов жылы” деп аталган мааракелик иш-чаралар расмий башталды.

– 25-апрель күнү “Айтматовдун 90 жылдыгы – Айтматов жылы” деген ат менен расмий баштады, – деп улантты Кадыралы Коңкобаев Астанадан телефон аркылуу болгон маегинде. – “Айтматов. Последний писатель империи” (“Айтматов. Империянын акыркы жазуучусу”) китебинин бет ачарында Осмонакун Ибраимов Чыңгыз Айтматов менен Мухтар Ауэзовдун ортосунда ага-инидей мамиле жана чыгармачылык байланыш болгонун; Ауэзов “Манас” эпосун кандай коргогонун, Сагынбай Орозбаков менен Саякбай Каралаевге кантип аяр мамиле кылганын жана Саякбай Каралаевди “биздин элдерибиздин маңдайына бүткөн чырак” деген сыяктуу сөздөрдү айтканы тууралуу абдан кызыктуу кеп салып берди. Бул кептердин негизги багыты – эки элдин мамилеси. “Дүйнөдөгү 7000 элдин ичинде – эң бир тууган эл кыргыз менен казак” деген абдан мыкты пикирлер айтылды. Биздин тарыхта ар кандай өйдө-ылдый окуялар болду. Бирок андай жагдайларга карабай, эки элдин акылмандыгы жеңип келген. Мына ушул учурда да эки элдин каны, жаны бир экенин жолугушуунун катышуучулары баса белгилешти.

Окумуштуу-адабиятчы Осмонакун Ибрагимовдун “Айтматов. Империянын акыркы жазуучусу” деген китеби Казакстандын “Гылым” басмасынан чыгып, 16-апрелде эле Астанада анын бет ачары болгон эле.

Китепте, автордун айтымында, улуу жазуучунун өмүрү, ишмердиги, саясый көз карашы мурдагы СССРдин маани-мазмуну аркылуу изилденет. Жаңы эмгекке илимпоздун Чыңгыз Айтматов тууралуу мурда жарыяланган изилдөөлөрү кирген эмес:

– Албетте, Ч. Айтматов тууралуу мурда чыккан макалалар китепке кирген жок. Алар башкача түрдө китептин жалпы түзүмүнө ылайыкталып кошулду. Көпчүлүк материалдар жаңы. Бүбүсара Бейшеналиева менен Чыңгыз Айтматовдун мамилеси “Азаттык” радиосуна чыккан. Бирок бул китепти жаңы эмгек десем болот.

“Айтматов. Последний писатель империи” китеби Москвадан да чыгып жатыптыр.

– “Жизнь замечательных людей” түрмөгүнөн чыгып атат. Астанадан чыкканы – толук вариант. «ЖЗЛ» сериясында чыкчу китепте “Биздин орус окурмандары Т. Сыдыкбеков, А. Токомбаев сыяктуу жазуучуларды билишпейт” деп кыргыз адабиятына байланыштуу сөздөрдү азыраак кыскартып коюшту. 9-майдан кийин 4000 нускада чыгып, анын 1 миңден ашык нускасын алам деп турам.

“Айтматов. Последний писатель империи” китебин улуу жазуучунун мааракесин утурлай чыгып жаткандыктан, автордон кыргыз өкмөтүнүн каржылык жардам көрсөткөнү тууралуу сураганымда, ал мындай жооп берди:

– Өкмөттүн эч тиешеси жок. Алар («ЖЗЛ») мага “4 миң китептин 1, 4 миңин кыргыз өкмөтү алсын, өкмөттөн «кепилдик кат» алып келип бериңиз” деген, өкмөттөн андан кагаз алып бере албасымды айттым. Намыс үчүн деп, 1400 китептин акчасын өз жанымдан төлөдүм. Бирок бир топ демөөрчүлөр – “Кумтөр” компаниясы, ишкер А. Салымбеков жана башкалар – жардам берип, буюрса, ал маселе да чечилип жатат. “Айтматов. Последний писатель империи” китебин түрк тилине которуп, “жайдан калбай чыгарабыз” деп, түрк туугандар да шаштырып жатат.

Проф. Ибраимов азырынча “Айтматов. Последний писатель империи” китеби качан кыргызча которулуп чыгаарын так билбейт.

Кадыралы Коңкобаев билдиргендей, “Айтматов. Последний писатель империи” китебинин бет ачары болгон кыргыз-казак зыялыларынын Астанадагы шеринесине казак тараптан мамлекеттик ишмерлер: философ-жазуучу Мырзатай Жолдасбеков, Сенаттын мурдагы төрагасы, окумуштуу Өмүрбек Байгелди жана башка акын-жазуучулар, Кыргызстандан Болот Шамшиев, Абдыганы Эркебаев, Медеткан Шеримкулов, Каныбек Иманалиев, Зайнидин Курманов, Болот Шернияз, Замирбек Үсөнбаев катышкан. Жыйында Казак Республикасынын президентинин ички саясат бөлүмүнүн башчысы Аида Балаева эки элдин достугунун мааниси тууралуу сөз сүйлөгөн.​

"Айтматов ааламы". Сүрөтчү С. Төрөбеков. Фрагмент.
“Айтматов ааламы”. Сүрөтчү С. Төрөбеков. Фрагмент.

Береги саамалык, Кадыралы Коңкобаевдин айтымында, Эл аралык түрк академиясынын президенти Дархан Кадыралынын демилгеси менен уюштурулган.

Илимпоз-адабиятчы Осмонакун Ибраимовдун “Айтматов. Последний писатель империи” китебинин бет ачары 30-апрелде ЮНЕСКОнун Париждеги баш кеңсесинде, май айында Ташкентте, андан соң Бакуда болот.

 Азаттык

IDLO Кыргызстан «Сот системасына коомдук ишенимди арттыруу боюнча USAID жана IDLO программасы» алкагында Кыргыз Республикасынын жарандык активисттери жана жарандык коомдун уюмдарынын өкүлдөрү ичинде конкурс жарыялайт. Конкурс тандалган категориялар боюнча соттук практикага анализ жасоого жана тиешелүү рекомендацияларды иштеп чыгууга арналат.

Конкурска жогорку юридикалык билимдүү жана өңчөй программаларда иштөө тажрыйбасы бара жарандык активисттер жана демилгелү топтор (5 адамдан ашпаган (адамга чейин) катыша алат.

Конкурстун катышуучулары төмөнкүлөрдү тапшыруусу керек:

  1. Уюмдун жана/же эксперттин резюмесин.
  2. Жеке юридикалык тажрыйбасын (демилгелүү топтун тажрыйбасын) сыпаттаган бир беттик ЭССЕ (250 сөздөн ашпаган).
  3. Тили: орусча, кыргызча.

Конкурстун катышуучулары резюме жана эссени 2018-жылдын 13-апрелинде 15.00 дөн кечиктирбей IDLO Кыргызстандын idlokyrgyzstan@gmail.comэлектрондук дарегине тапшыруусу керек.

Байланыштагы адам: Бермет Давлетова – тел.: (0772) 122-122.

Тандалган талапкерлер кошумча маектешүүгө чакырылат.

Тарыхчы-филолог Айша Жаныбаева, атайын “Данакер” платформасы үчүн Кыргыз элиндеги эзелтен келген чыр-чатактар учурларында данакердик салты тууралуу жазып берди.

Азыркы учурда Кыргызстан мамлекетинде медиация боюнча мыйзам кабыл алынып, күчкө кирип, анын иштей башташы чоң мааниге ээ. Медиация адамдардын чыр-чатак көйгөйлөрүн өздөрү чече алуу жөндөмүнө ишенүүгө жана кабыл алышкан чечимдери үчүн жоопкерчиликти ала тургандыгына негизделген. Ошентип медиация өлкө жарандарынын колдоосуна ээ болот деген ишеним бар.

Кыргыздын элдик кɵз карашы элдин терең тарыхы менен ʏзʏлгʏз байланышта болуп жаралганынан баштап, ɵнʏгʏʏ мезгилинде улуттук кайра жаралуунун жаңы ʏлгʏлɵрʏн издɵɵ менен, улуттук маданиятын, тилин, каада – салтын, руханий чыгармачылыгын сактоого жана өнүктүрүүгө умтулуп жашап келет. Эми кыргыз эли мурун жана азыр чыр- чатак, талаш- тартышты кантип жөнгө салганын карап көрөлү.

Кыргыздын көчмөн коомундагы укуктук маданиятындагы башкы өзгөчөлүк көчмөн коомдун бардык мүчөлөрүнүн бирдей укуктук корголгондугу жана бирдей укуктук эркиндикти камсыз кылган сот – бийлердин болгондугу эсептелет. Кыргыз эли элдик сот – бийлердин кыраакылыгы жана калыс чечимдери аркылуу өз мамлекеттүүлүгүн өнүктүрүп, сактап калган деп айта алабыз. Бийлер элдик каада – салтты жана адат болгон укук маданиятын сактоочулар жана алып жүрүүчүлөр болгон. Ошол иш – аракеттеринен тышкары алар уруу башчылары, чечен саясатчы, элчи, философ, акын болушуп жоокердик окуя болуп калган учурларда аскер башчы да боло алышкан. Бул адамдар эл арасынан чыгып өздөрүнүн акылмандыгы, чечендик талаптары менен пайда болгон талаш- тартыштарды мыкты деңгээлде чечишип, чыныгы сый – урматка ээ болушкан. Кыргыз элинде « Туура бийде тууган жок»- деген макал бар, мында бийдин калыс болушу талабы камтылган. Бий болуш үчүн сөзсүз эле атактуу жана бай болгондугу милдеттүү болбогон. Адамдар тарыхында коомдун мүчөлөрү арасындагы чыр – чатактарды чечүүнүн салттык ыкмалары дайыма болуп келген. Мындай салттык системанын негизинде күнөөлүү тараптын милдеттенмеси же кылмышкердин өз күнөөсүн «жуушу», ошону менен адилеттиктин орнотулушу турат. Булар ар түрдүү түрлөрдө ишкек ашкан.

Мисалы бир адамдын ден соолугуна, өмүрүнө же мүлкүнө, же коомго зыянчылык келтирген тарап айып төлөгөн, же иштеп берген. Мындай мисалдар салттык кыргыз коомуна мүнөздүү болгон. Ошондой эле бейтарап жактын (нейтралдуу), кадырлуу адамдын жардамы менен талаш – тартышты чечүүнүн, элдештирүүнүн ар түрдүү механизмдери да бар болгон. Мисалы кыргыз элинде жаңы түзүлгөн жаш үй бүлөгө атайын татыктуу жубайларды Өкүл ата жана Өкү эне деп дайындаган. Алар жаш үй бүлөнү колдоп, кеңешин берип турган, жаш үй бүлөдө чыр – чатак болуп калган учурларда элдештирүүчүлүк милдетин аткарышып, никенин сакталышына жардам беришкен.

Салттык инструмент, механизмдердин бири – Аксакалдар кыргыз элинин жашоосунда маанилүү орунду ээлейт. 1874- жылы орусиялык саякатчы Загряжский мындай деп жазып калтырган: « Ар бир айылда аксакал бар. Ал көчүүнүн убактысын жана ордун тандайт. Ал аксакал айыл башчысы да, соту да». Албетте, совет бийлиги жашаган 70 жыл ичинде аксакалдар институту көп жагынан өзгөрдү. Ошентсе да, аксакалдар ролу өзүнүн кайсы бир натыйжалуу жагын сактап калып, СССР дин кулашынан кийинда өз функцияларын кайра жарата алды. Аксакалдар институтунун салттык функциясы салттык баалуулуктарды жана нормаларды сактоо максаты менен коомдук көзөмөлдүн механизмдерин башкаруу болуп саналат. Аксакалдар бул функцияны ишке ашыруу үчүн «уят» жана «бата» сыяктуу официалдуу эмес инструменттерди пайдаланышат. Жазалоонун бул инструменти көбүнчө туура эмес жүрүм – турумду сындоо, айыптоо катары колдонулат. Бул коомдук сындоону, айыптоону пайда кылган акт. Мындай иштин демилгечиси бирөө же аксаклдар тобу боло алат. Ошондой эле аксаклдардын түрткү берүүчү инструменти – Батасы бар. Мында кандайдыр бир ишти баштоону каалаган коомдун мүчөсүнө же мүчөлөрүнө эл алдында улуу адамдардын жакшылык, тилек айтуусу.

Совет мезгилинде аксакалдар функциялары каада – салттар негизиндеги талаш – тартыштарды, үй бүлөлүк (колукту үчүн калың) жана жеке адамдар ортосундагы майда чыр – чатактарды жөнгө салуу менен гана чектелишкен. Ал эми Советтер Союзунун кулашынан кийин, жергиликтүү чыр – чатактарды чечүүдөгү формалдуу институттардын натыйжалуулугунун төмөндөшүнөн аксакалдар өз иш – аракеттери чөйрөсүн кеңейте башташты. 1990 – жылдардын аягында аксакалдар жергиликтүү чыр – чатактардын эскалациясы учурларында туруктуу социалдык практика катары бекемделишти.

Коом ичиндеги чыр –чатактарды чечүүдөн тышкары, аксакалдар коомдор ортосундагы талаш – тартыштарды да жөнгө салууга катышышат. Аксакалдар коом ичиндеги чыр – чатактарда формалдуу инструменттер жана механизмдерди ( айып төлөтүү. ж. б.) жана официалдуу эмес «салттык» уят жана бата сыяктуу ыкмаларды колдонушуп, ошондой эле башка коомдордун аксакалдары жана лидерлери менен сүйлөшүүлөрдү жүргүзүшөт. Ошондой эле Аксакалдар кошуна республикалардын айыл тургундары менен болуп калчу чыр – чатактардын күчөгөн учурларында ортомчу ролун да ойношот. Мисалга алсак, Аксай жергиликтүү коому, мында Кыргызстан менен Тажикстандын аксакалдары жакын достук байланышка ээ. Бул байланыштар коомдор ортосунда сүйлөшүүлөрдү жүргүзүү үчүн пайдаланылат. Чыр ө чатактар чыккан учурда эки коомдун тең аксакалдары чыр окуя болгон жерге келишип, сабырдуулукка чакырышып, күнөөлүүлөрдү жазалоо максаты менен, чатакты териштирип башташат. Мындай учурларда эң негизги нерсе болуп алардагы бири- бирин сыйлоо эрежеси саналат.

Өзгөчө чек ара постторунда чыр – чатак окуялары көп болуп тургандыктан, аксакалдар кошуна өлкөлөрдүн мамлекеттик органдарынын өкүлдөрү менен сүйлөшүүлөрдү жүргүзүшөт. Мисалы, Чуңкур – Кыштак (Кыргызстан) жана Вуадиль (Өзбекстан) айылдарынын ортосундагы чыккан чыр – чатак окуясында, эки айылдын тең аксакалдары чек арачыларды айыпташты, ошентип бул чек ара посту толугу менен алмаштырылган.

Ошондой эле, Кыргызстандын бардык облустарындагы жергиликтүү коомдордун курч көйгөйлөрүнүн бири болуп суу боюнча чыккан чыө чатактар саналат. Бул талаш – тартыштар коомдун мүчөлөрү ортосунда (менчик фермалар, коопретивдер, ж. б.), ошондой эле кошуна коомдор арасында болуп турат. Сууну пайдалануу чөйрөсүндөгү чыр – чатактарды жөнгө салуучу атайын институттардын жоктугунан, мында аксакалдар формалдуу жана официалдуу эмес ыкмаларды, инструменттерди колдонуп, чыр – чатактарды чечүү аракеттери менен чыгышат. Ошентип, аксакалдар жергиликтүү коомдордун тургундарынын ортосундагы суу боюнча – тартыштарда маанилүү ролду ойношот. Ошентип, кыргыз айылдарындагы акыл – эстүү, кадырлуу, кайдыгер эмес адамдар ар себептеги чыр – чатактардын чечилишине, тынчтык болушуна жардам берип келишет. Бул нерселер коомдо чоң мааниге ээ.

Кыргыз Республикасындагы Өнүгүү үчүн укук боюнча эл аралык уюму (IDLO) ЕБРРдин «Кыргыз Республикасында коммерциалык медиациянын өнүгүсүү” деген долбоорун ишке ашыруу максаттында «Медиаторлордуу даярдоого багытталганнегизги курсу” атту окуу- тренингине катышуу үчүн ачык сынак жарыялайт.

Түштүк региондун тургундары үчүн 22-26 январда 2018 ж. Ош шаарында өтөт. Тренингди эл аралык тренер өткөрөт.

Талаптар:

  • Кыргыз Республикасынын жарандары (аймактардын тургундарына артыкчылык берилет, Бишкек шаарынын тургундарынан тиркемелер кабыл алынбайт);
  • Жогорку билим;
  • Мамлекеттик же муниципалдык кызматчы эмес;
  • Соттуулугу мыйзамда белгиленген тартипте жоюлбаган же алынбаган адам эмес;
  • Кыргыз, орус тилдерин билүү.

Сынакка катышуу үчүн ылдыйда көрсөтүлгөн документтерди бул электрондук дарекке салгыла: aosmonalieva@idlo.int

  • Дипломдун копиясы.
  • Паспортун копиясы.
  • Резюме.

Билим берүү, окуу куралдар жана күндүзгү тамак уюштуручулардын эсебинен болот. Джалал-Абад, Баткен тургундарына жол кире чыгымдары төлөнүп берилет.

Документтер 2017 жылдын 12 январга чейин кабыл алынат.

Сурап-билүү үчүн байланыш телефондору: (+WhatsApp) 0551896296. Жениш Саргалдакова, e-mail: aosmonalieva@idlo.int

«Ачык-Айкын» укуктук телеберүүлөр сериясы эң негизги укуктук билимдерди жана калктын чыр-чатактарды чечүүдө сот органдарынын ролу жөнүндө кабардар болуусун жогорулатууга багытталган.

«Ачык – Айкын» укуктук телеберүүсү Америка Кошмо Штаттарынын эл аралык өнүктүрүү агентствосу (USAID), КТРКнын жана Өнүгүү үчүн укук боюнча эл аралык уюмдун (IDLO) колдоосунда USAID -IDLO Кыргыз Республикасындагы сот системасын бекемдөө программасынын алкагында иштелип чыкты.

«Ачык-Айкын» укуктук телеберүүлөр сериясы эң негизги укуктук билимдерди жана калктын чыр-чатактарды чечүүдө сот органдарынын ролу жөнүндө кабардар болуусун жогорулатууга багытталган.

«Ачык – Айкын» укуктук телеберүүсү Америка Кошмо Штаттарынын эл аралык өнүктүрүү агентствосу (USAID), КТРКнын жана Өнүгүү үчүн укук боюнча эл аралык уюмдун (IDLO) колдоосунда USAID -IDLO Кыргыз Республикасындагы сот системасын бекемдөө программасынын алкагында иштелип чыкты.

«Ачык-Айкын» укуктук телеберүүлөр сериясы эң негизги укуктук билимдерди жана калктын чыр-чатактарды чечүүдө сот органдарынын ролу жөнүндө кабардар болуусун жогорулатууга багытталган.

«Ачык – Айкын» укуктук телеберүүсү Америка Кошмо Штаттарынын эл аралык өнүктүрүү агентствосу (USAID), КТРКнын жана Өнүгүү үчүн укук боюнча эл аралык уюмдун (IDLO) колдоосунда USAID -IDLO Кыргыз Республикасындагы сот системасын бекемдөө программасынын алкагында иштелип чыкты.